Ons laatste Nieuws

NZa-voorzitter Theo Langejan gunt

Nederland kwalitatief hoogstaande zorg.

“We hebben de creativiteit van de sector

nodig om dat te bereiken en het is aan de

NZa daarvoor de incentives aan te reiken.”

Een sterk stijgende vraag naar zorg, torenhoge

zorgkosten en een enorm tekort aan

zorgpersoneel. Het is een weinig rooskleurig

beeld van de toekomst van de gezondheidszorg

in Nederland. “De zorg die we voor een ieder

voor ogen hebben, kan alleen blijven

voortbestaan als we een productiviteits- en

efficiencyslag kunnen maken”, stelt NZavoorzitter

Theo Langejan. “Als het niet lukt de

productiviteit en de efficiency te vergroten,

lopen we tegen een financierings- en

handenprobleem aan. De huidige economische

getallen geven alle reden om keihard in te

zetten op productiviteit. In hoeverre dat

voldoende zal zijn om de zorg betaalbaar te

houden is mede afhankelijk van andere

economische factoren.”

Bewaker van publiek belang

De NZa bewaakt het publieke belang in de zorg. Als toezichthouder en marktmeester

geeft de NZa daarbij handen en voeten aan de publieke verantwoordelijkheid. “Wij

hebben een publieke taak om te zorgen voor betaalbaarheid, toegankelijkheid en

transparantie van zorg voor iedereen in een sector waarin we ongeveer60 miljard euro

aan publieke middelen wegzetten. Bovendien wil de overheid van de 17 miljard extra

publieke middelen die zij de komende vier jaar vrijmaakt, 12 miljard inzetten voor

gezondheidszorg. Alleen al vanwege dat getal moge het belang van publieke

verantwoording duidelijk zijn.” Die verantwoording en de noodzaak de betaalbaarheid

zeker te stellen, leidt onder meer tot een enorme regelfabriek rondom tarieven. “Dat zal

ongetwijfeld worden beleefd als beknotting. Wij zijn nu eenmaal het instituut dat toezicht

moet houden op betaalbaarheid, toegankelijkheid en transparantie van zorg. Het is

echter niet de hobby van de NZa om personen of instanties te beknotten. De NZa zoekt

mogelijkheden voor meer vrijheden in het systeem. Een systeem dat nooit helemaal vrij

zal zijn, omdat wij een verantwoordelijkheid hebben om de zorg voor iedereen betaalbaar

te houden. Vrije tarieven in ziekenhuizen, in de farmacie en mondzorg werken alleen

maar in een krachtenveld met een countervailing power voor de zorgaanbieders in de

vorm van goed geïnformeerde consumenten en verzekeraars. Binnen de begrenzing van

betaalbaarheid moet er een systeem zijn dat dit garandeert. De NZa moet ervoor instaan

dat het ook zo kán werken door bijvoorbeeld transparantie voor te schrijven of op te

treden in situaties van aanmerkelijke marktmacht.”

Foto: Mireille Coebergh

Tekst: Luc Zwiggelaar [TXTFIT]

Geen rijksinnovatiepotjes

In Nederland kent de zorg een minimumzorggarantie waarop de IGZ toeziet. Langejan

ziet ruimte voor kwaliteitsverbetering bovenop dat minimum, maar gelooft niet in creëren

van dergelijke ruimte door innovaties die uit rijksinnovatiepotjes komen. “Echte

kwaliteitsverbetering komt uit de sector en beklijft pas als het voor aanbieders en

inkopers van zorg meerwaarde heeft. Dat wordt gemakkelijker in een wereld waarin

tarieven vrijer geregeld zijn, er meer ruimte is voor differentiatie en verzekeraars meer

belang hebben om kwaliteit in te kopen. Daarvoor is het belangrijk dat

kwaliteitsinformatie transparant is voor consumenten én voor inkopende verzekeraars.

De NZa kan daaraan bijdragen door transparantie te bevorderen cq af te dwingen. De

definitie van kwaliteit is echter aan het veld.”

Langejan benadrukt dat in een systeem waarin extra kwaliteit bieden wordt beloond, het

kwaliteitsverschil wel te duiden moet zijn. “Er dient een basisniveau zorg te zijn

vastgesteld om prestaties en tarieven te kunnen definiëren. Dat kan in markten met vrije

tarieven, maar ook in een markt met gereguleerde prijzen door een max-max-tarief in te

stellen.” In beide gevallen geldt dat het verschil tussen het basis- en het plusniveau vast

te stellen moet zijn. “In de wereld met gereguleerde prijzen is het aan de NZa de

tarieven vast te stellen. De zorgconsument wordt ook beter van onze inspanningen

daartoe, omdat al onze activiteiten erop zijn gericht om A de betaalbaarheid te bewaken

en B te zorgen voor transparantie van kwaliteit waarmee de zorgconsument zijn voordeel

kan doen.”

Amerikaanse toestanden – met volledige marktwerking in de zorg, maar geen universele

toegang – verwacht Langejan niet. “Wat er ook gebeurt, gezondheidszorg zal altijd

onderdeel blijven van het publieke domein. Al was het maar omdat we in Nederland

hebben afgesproken dat zorg voor iedereen toegankelijk moet blijven. Dat zal niet

veranderen. Wel moeten we kijken of we door incentives te creëren kunnen zorgen voor

meer efficiency en kwaliteit.” De marktmeester gunt Nederland kwalitatief hoogstaande

zorg. “We hebben de creativiteit van de sector nodig om dat te bereiken en het is aan de

NZa daarvoor de incentives aan te reiken.”