Ons laatste Nieuws

Zeker nu, in deze onzekere farmaceutische tijden, is samenwerking tussen apotheken belangrijk. Dit was de conclusie van de bijeenkomst voor openbare apothekers bij Eldermans & Geerts Advocaten gisteren.

Arno Hammers, beleidsadviseur van de KNMP gaf aan dat de farmaceutische fundamenten in 2012 drastisch gaan veranderen. Het viel hem bij zijn aantreden bij de KNMP op dat apothekers in het algemeen weinig vrienden hebben en dat er veel uitdagingen van verandering zijn voor apothekers. Dit vraagt om samenwerking. Samenwerking en efficiëntie kun je bereiken door richtlijnen, indicatoren en informatiesystemen. Dit kan leiden tot doelmatigheid en een beter geneesmiddelengebruik. Medicatiebewaking en registratie  van medische incidenten moeten nu eenmaal aan minimale eisen voldoen. Dat zien we recent aan de onder curatele stelling van een apotheek in Scheveningen door de IGZ. De visie van de KNMP over samenwerking is neergelegd in het Witboek en het Routeplan.

Lex Geerts, advocaat en zorgmakelaar, ging in op de juridische kant van samenwerking. Allereerst is de Mededingingswet van belang. De NMa houdt zich achteraf bezig met markttoezicht. Voor de NMa zijn art 6 (Kartel), art 24 (misbruik machtpositie), en art 27 (concentratietoezicht) van de Mededingingswet. De NZa houdt zich bezig vóóraf met de marktordening, met name met de aanmerkelijke marktmacht (Art 48/49 WMG).

Artikel 6 MW is de belangrijkste: het verbod op kartelvorming. Hierin staat dat het verboden is concurrentiebeperkende afspraken tussen concurrenten te maken. Er zijn wel een paar drempels, maar die worden doorgaans overschreden. Afspraken over niet concurrentiegevoelige zaken of met iemand die niet je concurrent is mogen wel.

Hoe ga je samenwerking vorm geven? Opties zijn regionaal als facilitaire organisatie, regionaal en lokaal als een kralenketting en/of lokaal echt fuseren. Regionaal kan dat als je kennis wilt bundelen, ook tussen concurrerende apotheken, als het maar niet om concurrentiegevoelige zaken gaat.  Zo zijn er vorige jaar 119 apotheken in West-Brabant gaan samenwerken in een stichting farmaceutische zorg, die zich uitsluitend met facilitering bezighoudt.

De regionale/lokale kralenketting  is een strategische samenwerking van gelijkgestemde apotheken die niet elkaars concurrent zijn. Met behoud van zelfstandigheid kunnen gezamenlijk onderhandelingen met zorgverzekeraars worden gevoerd en afspraken over kwaliteit worden gemaakt. Als tegenprestatie willen zorgverzekeraars zo’n groep wel kunnen houden aan uitkomstresultaten om zo inhoud aan kwaliteit te geven.

Verder is fusie een goede optie, vaak op lokaal nivo.

Indien apothekers hun ondernemingen samenvoegen in een zelfstandige economische eenheid zijn ze niet langer concurrenten. Mediq is bijvoorbeeld met 220 apotheken een economische eenheid en heeft geen last van het kartelverbod. Fusie heeft veel voordelen: synergie, inkoop, wapen tegen selectief contracteren door zorgverzekeraars, taakverdeling, eenvoudiger opvolging, om maar een paar te noemen. Er zijn ook nadelen zoals verlies van individuele visie en zelfstandigheid.

Bij de keuze voor een bepaalde samenwerkingsvormen moeten een aantal zaken worden afgewogen. Allereerst moet het nut worden bepaald van een samenwerking. Dan de keus regionale of lokale samenwerking en de vraag of er gelijkgestemden zijn. Tenslotte rijst de vraag hoe ver je wilt gaan in samenwerking.

Jean-Marc Rademaker is fiscalist bij BDO. Hij ziet vele voordelen in samenwerking, zoals bezorging, inkoop, baxteren, dienstapotheek, bereiding, central of smart filling, etcetera. Tegenwoordig is financiële weerbaarheid een term die banken graag hanteren bij het verstekken van kredieten. Het gaat daarbij om goodwill, vastgoed, maar steeds vaker om aanwezigheid van eigen kapitaal. Vaak is bij kredietverlening 15-25% eigen kapitaal nodig. Bovendien geven banken liever krediet aan samenwerkingsverbanden dan aan kleinere zelfstandige apotheken.

Frans Hofman van Hofman Kwadraat gaf aan dat goodwill een in de toekomst berekende winst vertegenwoordigt. In deze tijden van onzekerheid over de farmaceutische toekomst wordt het steeds moeilijker om goodwill te berekenen. Hij wijst erop dat bij grotere fusies (boven 50 werknemers) rekening moet worden gehouden met de komst van een ondernemingsraad en de verplichte controle van de jaarrekening.

Op het gebied van de poliklinische apotheken verschijnt nu een derde golf. Was de eerste golf ontstaan na de proeftuinen en de tweede golf n.a.v. het preferentiebeleid, nu ontstaat de derde golf n.a.v. de medicatie-overdracht, de dure geneesmiddelen en een aansluiting van farmaceutische zorg op de steeds meer concurrerende Spoed-Eisende Hulpposten in ziekenhuizen. De houding van Raden van Bestuur is bij deze golf cruciaal. Een poliklinische apotheek is volgens Hofman winstgevend te krijgen, mits goed georganiseerd. Zijn advies aan apothekers is dan ook om in dit soort settings de samenwerking op te zoeken.

Praktijkvoorbeelden werden kort geschetst door aanwezige openbare apothekers. Zo hebben Geerts en BDO een fusie begeleid van apothekers in Gouda. Er wordt daar nu goed samengewerkt. De collega uit Gouda, die dit vertelde, benadrukte dat vooral het plezier in het werk leidend moet zijn in een samenwerking en dat dit de grootste winst is van de fusie. Een collega uit Beneden-Leeuwen schetste de samenwerking in een regio-apotheek in het ziekenhuis, die 24 uur per dag open is als dienstapotheek en poliklinische apotheek.

Een nuttige lunchbijeenkomst die in Zeist herhaald wordt op 28 en 29 september. U kunt zich voor € 35,- aanmelden via bijeenkomst@eldermans-geerts.nl. De bijeenkomst is geaccrediteerd.

FarmaActueel®

BvS 21 september 2010